FINANCIERINGSMOGELIJKHEDEN
De Vlaamse baksteen in de maag: Waarom Vlamingen zo graag een eigen huis bezitten
De droom van een eigen woning is diepgeworteld in de Vlaamse cultuur. Dit verlangen, vaak beschreven als "de baksteen in de maag," is al generaties lang aanwezig. Maar waar komt deze obsessie met eigendom vandaan? Volgens socioloog en ruimtelijk planner Pascal De Decker (KU Leuven) heeft de Vlaamse drang naar een eigen huis historische wortels die nauw verbonden zijn met maatschappelijke controle en sociale orde.
De historische basis van eigendomsbezit
Het idee dat een eigen huis een veilige haven biedt, is niet zomaar ontstaan. Tijdens de industrialisatie werden er krotten gebouwd rond fabrieken, wat leidde tot onrust en sociale onstabiliteit. "De overheid zag al snel de gevolgen," zegt De Decker. "Er waren sociale opstanden, ontkerkelijking en onzedelijk gedrag."
Om de greep op de arbeidersklasse te behouden, promootte de overheid het idee van eigenwoningbezit. Het doel was duidelijk: wie schulden heeft door een hypotheek, gaat braaf naar zijn werk en blijft uit de problemen. "Wonen heeft een disciplinerend effect," stelt De Decker. Dit maakte het eigendom van een woning niet alleen een economisch doel, maar ook een middel om sociale orde te handhaven.
De koopwoning als standaard
Vandaag de dag is de koopwoning de norm in Vlaanderen. De Decker legt uit dat de private huursector in Vlaanderen pas laat gereglementeerd werd en vaak als tijdelijk wordt beschouwd. "Wie zekerheid wil in zijn woonst, heeft in ons land maar één optie, en dat is een huis kopen." Deze zekerheid heeft ertoe geleid dat 75% van de Vlamingen erin slaagt om een eigen woning te bezitten.
Naast de zekerheid van wonen, speelt ook sociale status een grote rol in het Vlaamse verlangen naar eigendom. Een eigen huis is meer dan alleen een dak boven het hoofd; het is een statussymbool. Vlamingen dromen vaak niet zomaar van een woning, maar van een open bebouwing met een ruime tuin en oprit – het ultieme symbool van succes.
Een model dat moeilijk te doorbreken is
Hoewel de huizenprijzen blijven stijgen, blijven Vlamingen vasthouden aan hun droom van een eigen huis. Dit komt deels door de gevestigde maatschappelijke norm. "Eens een bepaald model zich in de samenleving gevestigd heeft en als goed gepercipieerd wordt, is het erg moeilijk om dat te veranderen," zegt De Decker. De politiek en de maatschappij zijn tevreden met het huidige model van eigendomsbezit, en er lijkt weinig reden om het te veranderen.
De Vlaamse baksteen in de maag is niet zomaar een traditie, maar een historisch gegroeide obsessie met diepe maatschappelijke wortels. Wonen biedt zekerheid, stabiliteit, en sociale status – en dat is precies waarom Vlamingen blijven dromen van hun eigen stekje, ondanks de uitdagingen van de huidige huizenmarkt.
